Op naar de 200 miljoen bussen per jaar
Metaprint in Estland leverde zoveel spuitbussen in West Europa dat het loonde om in 2017 een productievestiging voor het maken van bussen in het westen op te zetten. Dat werd Heerenveen en liep zo goed dat er in 2020 een druk- en laklijn bijkwam. De totale investering van 35 miljoen euro betaalt zich al uit. De leiding verwacht in 2023 al 110 man personeel nodig te hebben om 200 miljoen bussen per jaar te produceren.
Metaprint in Heerenveen is onderdeel van Metaprint uit Estland. Sinds 2003 produceert Metaprint driedelige gedecoreerde spuitbussen in de vestigingen in Talinn, Parnu en Sint-Petersburg. Sinds 2017 werden ook in de vestiging in Heerenveen bussen geproduceerd op basis van aangeleverd bedrukt blik. Dat liep zo voorspoedig dat 2019 het besluit viel om in de Friese vestiging ook een lak- en druklijn op te zetten. De lijn wordt ingezet voor zowel de eigen spuitbussenproductie als voor loondrukwerk voor derden. ‘Dat wij hier blik drukken, ging in dit wereldje als een lopend vuurtje,’ zegt productie manager Jan Mones. ‘Ondertussen bedrukken we al blik voor bedrijven die er zelf bussen of andere vormen van maken.’ Mones werkte vele jaren bij andere blikdrukkerijen en kent de wereld en het productieproces op zijn duimpje. Hij is van begin af aan betrokken bij deze vestiging van Metaprint. ‘Van het verbouwen van de huidige locatie tot aan het opzetten van de productielijnen tot het huidige niveau met alle mooie groeiverwachtingen.’
Dit artikel komt uit ons vakblad. Meer interviews lezen? Neem een proefabonnement
Eerste locatie in West Europa
Managing director Patrick Jansen, ook een ervaren manager uit de verpakkingsindustrie: ‘Vanaf het moment dat hier een druk- en laklijn bij moest komen, ben ik betrokken. Het gaat goed. Zo goed dat we de tweede bussenlijn (de nabewerking, red.) een jaar eerder installeerden. De Estse onderneming bestaat al 125 jaar en is van oorsprong een metaalbewerkingsbedrijf dat onder meer kinderspeelgoed maakte. Sinds 25 jaar vormen spuitbussen de hoofdmoot. Deze Nederlandse vestiging is hun eerste productielocatie in West Europa.’ De verkoop voor de spuitbussenorders loopt via sales in Talinn. De locatie Heerenveen ligt vlakbij die van een grote opdrachtgever: Motip in Wolvega. Het assortiment laat meteen zien in wat voor segmenten Metaprint nu actief is. Motip is de grootste in Europa op het gebied van spuitbussen en lakstiften. Met de merken MoTip, DUPLI-Color, presto en ColorMatic is Motip Dupli Group voornamelijk actief in de automotive, de doe-het-zelf en de industriële markten met een groot assortiment spuitbussen. Mones: ‘Wij produceren grote maten bussen, dus vooralsnog niet van die kleine, zoals je veel ziet in de cosmetica-industrie.’
Superdikke vloer
De onderneming zit in een enorm pand waar voorheen Drukkerij Vlag huisde. Maar een stevige drukkerijvloer, zoals grafici die papier bedrukken kennen, volstaat niet. Janssen: ‘Er moest hier echt veel gebeuren. De vloer en de grond moest er helemaal uit om het geschikt te maken voor het gewicht van staal.’ Mones lachend: ‘Ik weet nog goed dat ik alleen maar bergen zand zag als ik hier op de eerste verdieping naar buiten keek.’ Serieuzer: ’De gehele productievloer kan 10 ton per m2 dragen en het magazijn zelfs 15 ton per m2.’ De Estse eigenaren kozen zelf de bussenlijn, maar Mones was wel betrokken bij de keuze van de prepress, drukpers en de laklijn. ‘Gelukkig kwam Patrick er begin 2020 bij, want het verhaal werd zo groot met verbouwingen, uitgraven, nieuwbouw en alle nieuwe machines.’
Twee busmodellen
Op het moment van interviewen, zomer 2021, telt de onderneming al 50 man. ‘Vorig jaar was dat nog 23,’ zegt Jansen. ‘Ik verwacht dat we volgend jaar op 80 man uitkomen, vanwege die tweede bussenlijn. Dat is machinelijn die de plaat blik (het rompje) tot cilinder vormt, dichtlast en van bodem en deksel voorziet en dan test op 10 bar.’ Mones: ‘We maken één diameter -65 mm- in verschillende hoogtes. Qua afwerking leveren we bussen met als vorm necked-in. De nieuwe bussenlijn is voor straight-size. Necked-in is een standaardvorm die meer druk aankan. De onder- en bovenzijde zijn ingeknepen zodat de plastic cap strak op de spuitbus aansluit. Bij straight-size steken de felsranden aan de onder- en bovenzijde van de spuitbus iets uit.’ Jansen: ‘Die 65 mm is een maat voor mannenhanden. Dat hoort bij het soort industriële spuitbussen dat nu ons assortiment vormt. Bussen voor deo’s en haarlak zijn dunner.’
Inkjet
Metaprint bedrukt blik in offset op een 8 kleuren KBA MetalStar 3. De keuze voor 8 kleuren (nu 2 x wit + 6 kleuren) biedt de mogelijkheid om op termijn ook de markt voor voedselveilige producten op te starten. Over het algemeen zijn de in offset bedrukte bussen voorzien van een strakke glimmende lak. Toch kan er ook gekozen worden voor mattere lak en zelfs matte spotlak. Er zijn ook andere technieken om blik te bedrukken. Mones: ‘Metaprint beschikt in Talinn ook over een inkjetprinter voor kleinere oplagen.’ Over die laatste zijn, zoals altijd, de meningen verdeeld. ‘In offset met een lak er over ziet het er strak uit. Deze inkjetprinter geeft toch een beeld met meer reliëf. Maar je ziet nu ook ontwikkelingen om kant- en klare bussen met inkjet te beprinten die toch echt indrukwekkend zijn.’
110 medewerkers in 2023
De configuratie voor plaatbelichting die Agfa plaatste, verwerkt tot nu alleen bestanden die uit Talinn komen. Het traject om in Heerenveen zelf prepress handelingen te verrichten is in ontwikkeling. ‘Dat komt mede door de groeiende vraag naar bedrukt blik van bedrijven in en om Nederland,’ zegt Mones. ‘En er is grote vraag naar bussen. Ik denk dat we door groei in 2023 met een volcontinu-rooster zelfs op zo’n 110 werknemers uitkomen. Dat betekent dat hier dagelijks tussen de 18 en 25 vrachtwagens met spuitbussen wegrijden. Jansen: ‘Dit jaar maken we ongeveer 80 miljoen bussen. Dat is ongeveer 320 ton staal per maand. We richten ons voor 2023 op een te behalen productie-aantal van 200 miljoen spuitbussen per jaar.’ Met de huidige middelen? De managing director voorziet nog de nodige investeringen. ‘Een extra bussenlijn en prepress zal nodig zijn. We kunnen hier nog een stuk grond bebouwen voor die bussenlijn. Maar met meer bussen wordt het magazijn met gereed product ook voller. Met just in time levering is daar wel iets aan te doen, maar toch bereik je een grens.’ Vanuit de positie van de redacteur gezien lijken dat allemaal luxeproblemen. Mooi, zo’n bedrijf in de groei.
